The Ultimatum Game is een bekend experiment uit de gedragseconomie. Het doel is om na te gaan hoe mensen, al dan niet rationeel, een keuze maken.
Een korte inleiding: Er zijn twee groepen. De eerste groep zijn de beslissers. De tweede groep zijn de kiezers. De kiezers krijgen elk de keuze om 10 euro te verdelen tussen zichzelf en een willekeurige andere speler. De beslissers gaan akkoord of niet met de verdeling. Wanneer de beslisser de verdeling accepteert, krijgen hun winst volgens de verdeling. Wanneer de beslisser niet accepteert, krijgen ze beiden niets.
Hoe pak je dit praktisch aan in de klas?
Voorbereiding
Stel een document op om een overzicht te bewaren van de spelers en de verdeling doorheen het experiment. Je kan je op volgend overzicht baseren.
Daarnaast is het handig om per kiezer een klein formuliertje te voorzien waar hij de verdeling op kan noteren. Maak het meteen ook klaar om te gebruiken door de beslissers.
Wil je bovenstaande documenten gebruiken, klik dan hier.
Afspraken
Spreek enkele basisregels af: Gedurende het experiment heerst er stilte. Er mag geen overleg zijn tussen de leerlingen.
Het experiment
– Verdeel de klas in 2 groepen.
– De eerste groep gaat naar buiten. Zij zijn de beslissers in dit experiment.
– De tweede groep (de kiezers) blijft in het lokaal en krijgt de keuze:
“Je mag 10 euro / snoepjes / bonuspunten / … verdelen tussen jezelf en een willekeurige andere speler. De andere speler krijgt de verdeling straks te zien en beslist of hij ze accepteert of niet. Bij acceptatie krijgen de spelers hun winst uitbetaald volgens de verdeling. Bij afwijzing krijgen beide spelers niets.”
– Schrijf als leerkracht de namen van de spelers op, zodat je nadien de winst kan uitkeren.
– De eerste groep komt terug binnen en de tweede groep gaat naar buiten.
– De eerste groep mag nu beslissen:
“Voor je ligt een verdeling tussen jou en een willekeurige andere speler. Accepteer je ze of niet? Als je ze accepteert, krijg de winst uitbetaald volgens de verdeling. Als je ze niet accepteert, krijgen jullie beiden niets.”
– Schrijf als leerkracht de namen van de beslissers bij de juiste match met de gekozen verdeling.
Nabespreking
Overloop één voor één de verdelingen en geef aan of ze geaccepteerd zijn of niet. In normale omstandigheden zal blijken dat de meesten een 5-5 of 6-4 verdeling verkiezen. Deze zullen ook meestal geaccepteerd worden. Een 7-3 verdeling maakt meer kan om niet geaccepteerd te worden.
Maar het kan ook interessant zijn om eens na te gaan dat een 8-2 of zelfs een 9-1 verdeling toch een verbetering is van de oorspronkelijke situatie waar de spelers nog niets hadden. Dus waarom worden die verdelingen niet of minder geaccepteerd?
Je kan ook het filmpje bekijken en gebruiken in de klas ter ondersteuning.